Vitamin tổng hợp - bổ sung sức khỏe đáng tiền?

Trong một thế giới mà sự bận rộn khiến chúng ta không chắc liệu mình đã ăn đủ chất, thì viên multivitamin tổng hợp dường như trở thành “bảo hiểm” dinh dưỡng.

Một thói quen có vẻ vô hại – thậm chí tốt cho sức khỏe.

Nhưng sự thật khoa học đằng sau viên “bảo hiểm” này lại phức tạp hơn bạn nghĩ.

____

1. Vấn đề không nằm ở việc uống, mà là cơ thể bạn hấp thụ được gì

Multivitamin thường chứa hơn 20 loại vitamin và khoáng chất khác nhau. Có những loại còn flex chứa tới 30-40 vitamin, khoáng chất, chất chống oxi hoá rất hoành tráng

Nhưng...

Hầu hết các loại trên thị trường chứa:

- Dạng vitamin tổng hợp sinh khả dụng thấp (ví dụ: acid folic thay vì methylfolate, sắt sulfate thay vì sắt bisglycinate, magie oxide thay vì malate). Tức là bạn uống vào nhưng chả hấp thụ được bao nhiêu

- Chất độn, chất tạo màu, chất chống vón – không mang lại lợi ích gì cho cơ thể, thậm chí gây gánh nặng chuyển hóa cho gan, thận.

- Các thành phần cạnh tranh hấp thu. Mình đọc thành phần thấy đầy đủ sắt, canxi, kẽm, đồng v.v... nghe có vẻ quá tốt đúng không – nhưng nếu dùng cùng lúc sẽ triệt tiêu tác dụng lẫn nhau.

Bạn uống 1 viên với 30 thành phần, nhưng cơ thể chỉ hấp thu được… vài thứ – thậm chí có khi là không gì cả.

___

2. Vitamin C, B-complex: Đi vào rồi... đi ra

Vitamin C, B1, B2, B6, B12… đều tan trong nước. Cơ thể không có cơ chế dự trữ dài hạn. Bạn uống liều cao – phần thừa bị thải qua nước tiểu trong vòng vài giờ.

Đó là lý do giới chuyên môn gọi multivitamin là: “An expensive pee” – Nước tiểu đắt tiền.

___

3. Không có lợi ích rõ ràng cho người khỏe mạnh

Nhiều người uống multivitamin với hy vọng: phòng bệnh, tăng đề kháng, giảm nguy cơ UT, tim mạch... Tóm lại không bổ ngang thì cũng phải bổ dọc.

Nhưng:

- Nghiên cứu của JAMA 2024, theo dõi 390.000 người trong gần 20 năm, kết luận:  Multivitamin không giúp giảm tỷ lệ tử vong, bệnh tim hay ung thư.

- Johns Hopkins Medicine phân tích dữ liệu từ 450.000 người, cũng đi đến kết luận tương tự:  Không nên kỳ vọng multivitamin sẽ “bảo vệ sức khỏe” cho người trưởng thành khỏe mạnh.

- Không thiếu người “uống đều” vẫn kiệt sức, da xấu, rụng tóc, mất ngủ. Vì vấn đề không nằm ở việc uống – mà nằm ở hệ sinh học phức tạp mà một viên tổng hợp không thể “vá” nổi.

___

4. Dinh dưỡng từ thực phẩm thật vẫn là tối ưu

Bạn có biết:

- Sắt trong một miếng thịt bò không chỉ là sắt – mà là heme iron (dạng dễ hấp thu nhất), đi kèm với vitamin B12, kẽm, co-factor enzyme và protein vận chuyển – tất cả giúp cơ thể sử dụng hiệu quả.

Trong khi đó:

- Viên multivitamin chỉ chứa non-heme iron – dạng sắt tổng hợp, khó hấp thu hơn, dễ gây táo bón, buồn nôn, và thậm chí cạnh tranh hấp thụ với kẽm, canxi nếu uống cùng lúc.

Thực phẩm thật là một hệ sinh thái sinh học.

Viên tổng hợp chỉ là bản sao nghèo nàn – thiếu sinh khả dụng, thiếu bối cảnh, thiếu hiệu quả.

Dinh dưỡng không phải là phép cộng đơn giản của các vi chất. Nó là một mạng lưới tương tác tinh vi – thứ mà viên tổng hợp không thể tái tạo.

__

Tóm lại, nếu bạn thực sự muốn khỏe:

– Ăn thật, ngủ thật, vận động thật

– Xét nghiệm nếu nghi ngờ thiếu hụt

– Bổ sung có chọn lọc – đúng thứ, đúng dạng, đúng liều – dựa trên dữ liệu, không dựa vào truyền miệng

Và nếu có thể, hãy dẹp viên tổng hợp sang một bên – và bắt đầu bằng một câu hỏi trung thực với cơ thể:

Tôi đang thiếu gì? Hay chỉ đang thiếu hiểu biết?

__

Nếu bạn cũng từng uống multivitamin vì “nghe nói tốt”,

Nếu bạn muốn hiểu cơ thể mình cần gì – chứ không phải thị trường đang bán gì,

Mình sẽ tổ chức 1 buổi workshop chuyên sâu về chủ đề Thực phẩm chức năng (TPCN)

 Thứ 7 – ngày 21/06, lúc 9h30 sáng

Chúng ta sẽ cùng:

– Vạch trần những lầm tưởng phổ biến khiến bạn càng “bổ” càng rối

– Phân tích lý do tại sao “không phải TPCN nào cũng giống nhau”

– Và quan trọng nhất: Biết TPCN nào đáng uống – TPCN nào nên tránh xa

Link đăng ký mình để dưới phần bình luận nha.

Vì sức khỏe không đến từ sự may rủi – mà đến từ hiểu biết và lựa chọn đúng lúc.

#HuyenLuu #functionalhealth